federacjazycia.pl – Polska Federacja Ruchów Obrony Życia
  • Home
  • Aktualności
  • Federacja
    • Członkowie
    • Kontakt
  • Oświadczenia
  • Materiały
Author

Przemysław Radzyński

Przemysław Radzyński

Aktualności

List otwarty do rzecznika rządu Adama Szłapki ws. jego wypowiedzi po skierowaniu przez prezydenta do TK nowelizacji ustawy o prawach pacjenta

by Przemysław Radzyński 2025-08-11
written by Przemysław Radzyński
“Komentując decyzję prezydenta Andrzeja Dudy o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, powiedział Pan, że „to głupota i złośliwość, i brak merytorycznych przesłanek”. Mając tę wypowiedź na uwadze, przesyłamy Panu w załączeniu pięć opinii prawnych, krytycznych wobec tej ustawy z uwagi na to, że narusza ona w kilku aspektach Konstytucję RP, z prośbą o zapoznanie się z nimi i wycofanie się ze swojego nieuzasadnionego osądu” – napisał zarząd Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia w liście otwartym do rzecznika prasowego rządu Adama Szłapki. 
Do listu załączono opinie prawne przygotowane przez dr. Bartłomieja Oszkinisa – eksperta ds. legislacji w Biurze Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji, radcę prawnego Szymona Gajdę, Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, radcę prawnego Artura Gontarczyka (dla PFROŻ) oraz stanowisko Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus”.

Warszawa, dnia 11 sierpnia 2025 r.

Szanowny Pan
ADAM SZŁAPKA
Rzecznik prasowy rządu

Komentując decyzję Pana Prezydenta Andrzeja Dudy o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, powiedział Pan, że “to głupota i złośliwość, i brak merytorycznych przesłanek”.

Mając tę wypowiedź na uwadze, przesyłamy Panu w załączeniu pięć opinii prawnych, krytycznych wobec tej ustawy z uwagi na to, że narusza ona w kilku aspektach Konstytucję RP, z prośbą o zapoznanie się z nimi i wycofanie się ze swojego nieuzasadnionego osądu.

Wśród tych załączonych dokumentów znajduje się również opinia Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu, która w pierwszym akapicie brzmi następująco: „1. Przedmiotowy projekt budzi wątpliwości natury konstytucyjnej w zakresie, w jakim może ograniczać uprawnienia przedstawiciela ustawowego małoletniego dotyczące tak otrzymywania informacji o stanie zdrowia dziecka, jak i wyrażania zgody na udzielanie mu świadczeń zdrowotnych”.

Warto zaznaczyć, że zarówno rozpatrująca tę ustawę Komisja Zdrowia, jak i wspierający ją minister zdrowia, nie przedstawili żadnej opinii prawnej, rozwiewającej wątpliwości, co do jej zgodności z Konstytucją RP. 

Trzeba też zauważyć, że nie była ona konsultowana z rodzicami, chociaż to ich obowiązki i prawa rodzicielskie ogranicza poprzez wprowadzenie tajnych, bez ich wiedzy i zgody, świadczeń opieki psychiatrycznej, dla małoletnich od 13 roku życia.

Z poważaniem
Jakub Bałtroszewicz – prezes PFROŻ
ks. Tomasz Kancelarczyk – wiceprezes PFROŻ
Grzegorz Nienartowicz – wiceprezes PFROŻ
Magdalena Bartoszewicz – członek zarządu PFROŻ
Maria Gondek – członek zarządu PFROŻ
Ewa Kowalewska – członek zarządu PFROŻ
Rafał Szczypta – członek zarządu PFROŻ


List otwarty do rzecznika rządu Adama Szłapki w formacie PDF


2025-08-11 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia dziękuje prezydentowi Andrzejowi Dudzie za skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego nowelizacji ustaw ograniczającej prawa rodziców

by Przemysław Radzyński 2025-08-07
written by Przemysław Radzyński
„Działania, mające na celu dobro dzieci i młodzieży, nie mogą być pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, zwłaszcza chronione przez Konstytucję RP. Dotyczy to przede wszystkim nieuzasadnionego, powszechnego ograniczania władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców w tak ważnej sferze, jaką jest ochrona zdrowia ich dzieci, w sytuacji niejasności przepisów, braku kontroli oraz arbitralności decyzji osób udzielających tych świadczeń. Prawidłowa ochrona zarówno praw dzieci, jak i praw oraz obowiązków rodziców, jest dla nas priorytetem” – napisała Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w liście z podziękowaniami dla prezydenta Andrzeja Dudy za skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego nowelizacji ustaw o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz o zawodach lekarza i lekarza dentysty, która miała umożliwiać osobom niepełnoletnim 13+ uzyskiwanie ambulatoryjnych świadczeń z zakresu psychologii bez zgody rodzica.

Szanowny Panie Prezydencie!

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia wyraża wielkie podziękowanie za skierowanie w dniu 5 sierpnia 2025 r. do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonych przez Sejm na posiedzeniu nr 37 w dniu 25 czerwca 2025 r.

Celem tych ustaw jest umożliwienie osobom małoletnim powyżej 13 roku życia, korzystanie ze świadczeń w zakresie opieki psychiatrycznej przez psychologa lub terapeutę bez zgody i wiedzy rodziców lub opiekunów prawnych. Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw i obowiązków rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności niepokojące jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzeń ministerialnych, brak sądowej kontroli tych decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich. 

Proponowane zmiany ustawowe mogą powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, utratę przez małoletnie dzieci więzi z własnym środowiskiem rodzinnym oraz pogłębiać ich osamotnienie, co jest sprzeczne z dobrem dzieci deklarowanym w uzasadnieniu do projektu ustaw.

Jesteśmy przekonani, że młodzież, gdy to jest potrzebne, powinna być otaczana właściwą opieką specjalistów i nie może być pozostawiana sama sobie. Nie można jednak akceptować takich rozwiązań, jak utajnianie kontaktów dzieci z lekarzami czy psychologami.

Działania, mające na celu dobro dzieci i młodzieży, nie mogą być pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, zwłaszcza chronione przez Konstytucję RP. Dotyczy to przede wszystkim nieuzasadnionego, powszechnego ograniczania władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców w tak ważnej sferze, jaką jest ochrona zdrowia ich dzieci, w sytuacji niejasności przepisów, braku kontroli oraz arbitralności decyzji osób udzielających tych świadczeń. Prawidłowa ochrona zarówno praw dzieci, jak i praw oraz obowiązków rodziców, jest dla nas priorytetem. 

Z wyrazami podziękowania i głębokiego szacunku

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo



Podziękowania do prezydenta Andrzeja Dudy do pobrania w formacie PDF


2025-08-07 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia apeluje do prezydenta o skierowanie nowelizacji ustawy o prawach pacjenta do Trybunału Konstytucyjnego

by Przemysław Radzyński 2025-07-29
written by Przemysław Radzyński
– Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli. Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy – czytamy w apelu przekazanym przez zarząd Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie. PFROŻ prosi o odmowę podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją nowelizacji ustaw o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm 25 czerwca 2025 r. i bez zmian przyjętej przez Senat.

Szanowny Panie Prezydencie!

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia (dalej PFROŻ) z niepokojem przyjęła efekt prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r. Projekt ten, bez zmian został przyjęty przez Senat i przekazany Panu Prezydentowi.

Zdaniem Autorów ustawy, jej celem jest umożliwienie osobom niepełnoletnim po ukończeniu przez nie 13 roku życia, skorzystanie bez wiedzy i zgody rodziców lub opiekunów prawnych, ze świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, z dodatkowymi zastrzeżeniami przewidzianymi w noweli.

Tematyka projektu jest doniosła. Rację mają autorzy projektu, że dzieci i młodzież powinni być otoczeni opieką specjalistów – gdy to jest uzasadnione – i nie mogą być pozostawieni sami sobie. Z pewnością, wprowadzenie mechanizmów umożliwiających młodym ludziom skorzystanie z profesjonalnej pomocy, zasługuje na analizę. Nie może to być jednak działanie pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, a zwłaszcza te chronione przez Konstytucję.

W ocenie PFROŻ projekt ten obarczony jest wieloma wadami. Dostępne nam analizy prawne wskazują, że treść propozycji noweli narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności, zwłaszcza w zakresie ochrony praw rodziców.

PFROŻ podnosi istotne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji, argumentując, że występuje:

1. Ograniczenie praw rodzicielskich: Nowe przepisy ingerują w konstytucyjnie chronioną władzę rodzicielską, obejmującą m.in. decyzje o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji). Zgodnie z prawem, takie ograniczenia mogą być wprowadzone tylko na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia sądu, czego projekt nie spełnia.

2. Niejasność przepisów: Zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra. Tym samym ograniczenia konstytucyjnych praw są formułowane w akcie rangi podustawowej, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 Konstytucji.

3. Brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji: Projekt przyznaje osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.

4. Naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji): Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL faworyzuje małoletnich, którzy je posiadają. W praktyce wielu małoletnich nie spełnia tych wymogów, co może prowadzić do dyskryminacji i ograniczenia dostępu do świadczeń.

5. Wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku: Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania. Trybunał Konstytucyjny uznaje za dopuszczalne różnicowanie wiekowe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, a nie – jak w tym przypadku – w regulacjach dotyczących świadczeń powszechnych.

Wnioski PFROŻ:

Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności krytykowane jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzenia, brak sądowej kontroli decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich. PFROŻ opowiada się za wycofaniem projektu w obecnym kształcie.

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia prosi Pana Prezydenta o zapoznanie się z omawianym projektem, a także o odmowę jego podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z Konstytucją. Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli. Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy.

Mamy świadomość, że z tego konstytucyjnego prawa Prezydent może skorzystać jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. Jesteśmy jednak przekonani, że doniosłość tematyki, której projekt dotyczy, zasługuje na zastosowanie inicjatywy Prezydenta przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Liczymy, że nasze stanowisko zostanie podzielone przez Pana Prezydenta oraz Trybunał Konstytucyjny. Prosząc o uwzględnienie wniosku, przekazujemy wyrazy szacunku.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba


Treść apelu do prezydenta do pobrania w formacie PDF


 

2025-07-29 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Bez kategorii

Rodzice czy państwo? O suwerenności rodziny w trosce o bezpieczeństwo dzieci

by Przemysław Radzyński 2025-07-14
written by Przemysław Radzyński
W ostatnich tygodniach opinia publiczna została postawiona przed faktem uchwalenia nowelizacji ustawy o prawach pacjenta (z dnia 25 czerwca 2025 r.), która umożliwia dzieciom od 13. roku życia korzystanie ze świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej – bez wiedzy i zgody rodziców. Ustawodawca najprawdopodobniej kierował się intencją poprawy dostępności wsparcia psychicznego dla młodzieży, jednak zastosowany mechanizm budzi poważne wątpliwości konstytucyjne i społeczne – ingerując w relacje rodzinne, naruszając prawa rodziców i podważając uznane fundamenty ładu moralnego i wspólnotowego.

W tradycji naszej Ojczyzny, zakorzenionej w cywilizacji łacińskiej – na fundamencie prawa rzymskiego, filozofii greckiej i etyki chrześcijańskiej – rodzina nie jest strukturą wtórną wobec państwa, lecz jego naturalną podstawą. Rodzice są pierwszymi nauczycielami, opiekunami i przewodnikami swoich dzieci. Ich zadaniem nie jest jedynie zapewnienie dóbr materialnych, ale przede wszystkim przekazanie zasad moralnych, ogólnie przyjętych norm społecznych, prawdy o człowieku i jego godności, a także odpowiedzialności za własne decyzje. Taka wizja znajduje swoje odzwierciedlenie w Konstytucji RP: art. 18, art. 48 ust. 1 i 2 oraz art. 72 ust. 1.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego (sygn. K 16/04, K 18/02), ograniczenia władzy rodzicielskiej mogą być wprowadzane jedynie indywidualnie, w drodze sądowej i tylko w sytuacjach nadzwyczajnych. Nowelizacja ustawy narusza tę zasadę, bez kontroli sądowej i bez przesłanek indywidualnych. W praktyce oznacza to, że każdy rodzic dziecka powyżej 13. roku życia zostaje ustawowo pozbawiony prawa do decydowania o ważnych aspektach zdrowia psychicznego swojego dziecka, niezależnie od tego, czy wykonuje swoje obowiązki właściwie. Dziecko może być objęte świadczeniem psychiatrycznym bez wiedzy, zgody, ani nawet późniejszego udziału rodzica – co może prowadzić do realnego rozdzielenia dziecka od jego najbliższych i naruszenia zasady pierwszeństwa rodziny jako środowiska wychowawczego i ochronnego.

Państwo, które zakłada a priori, że rodzice mogą stanowić zagrożenie dla dobra dziecka oraz które usuwa ich z procesu opieki zdrowotnej, zrywa z konstytucyjnym obowiązkiem wspierania rodziny i ogólnie panującymi zasadami przyjmowanymi od zarania polskiej państwowości. Co więcej – zakłada model konfliktowy, w którym dziecko, terapeuta i państwo zostają ustawieni naprzeciw rodziców – zamiast obok nich. To antropologicznie błędna i społecznie szkodliwa konstrukcja, podważająca zasady życia wspólnotowego. Ograniczenie konstytucyjnych praw rodziców (art. 48) oraz ingerencja w życie rodzinne (art. 18) muszą spełniać wymóg proporcjonalności – to znaczy, że takie działania: muszą być rzeczywiście konieczne, służyć ochronie wartości konstytucyjnych, takich jak zdrowie czy życie, oraz powinny być możliwie najmniej inwazyjne. Innymi słowy, jeśli istnieją łagodniejsze środki pozwalające osiągnąć ten sam cel – ustawodawca ma obowiązek sięgnąć właśnie po nie.

Tymczasem raporty Najwyższej Izby Kontroli jasno wskazują, że główną barierą w dostępie dzieci i młodzieży do opieki psychiatrycznej nie są rodzice, lecz poważne problemy organizacyjne systemu: niedobór specjalistów, przepełnione poradnie, zbyt długi czas oczekiwania na wizytę. Projekt ustawy nie rozwiązuje tych przyczyn – przeciwnie, sięga po środek najbardziej kontrowersyjny: systemowe wykluczenie rodziców z procesu leczenia dziecka.

W ujęciu prawnym zasada proporcjonalności nie pozwala, aby państwo wybierało środki najłatwiejsze politycznie, lecz wymaga, by sięgało po rozwiązania najbardziej odpowiedzialne społecznie – takie, które minimalizują ryzyko naruszenia innych praw obywateli. Ochrona dziecka nie może odbywać się kosztem jego więzi z rodziną. Warto pamiętać, że nie tylko prawo krajowe, ale również prawo międzynarodowe gwarantuje rodzinie i rodzicom szczególną ochronę. Akty te stanowią fundament europejskiego systemu ochrony praw człowieka i jasno wskazują, że relacja dziecka z rodzicem powinna być chroniona, a nie arbitralnie ograniczana. Zarówno Europejska Konwencja Praw Człowieka z 1950 r., jak i Konwencja o Prawach Dziecka z 1989 r. zostały przyjęte i ratyfikowane przez niemal wszystkie państwa europejskie oraz większość społeczności międzynarodowej – bez względu na różnice kulturowe, tradycje narodowe czy poglądy polityczne. To, że tak różne państwa zdecydowały się je przyjąć, pokazuje jasno, iż ochrona dzieci i rodziny to wartość uniwersalna, wspólna i niezbywalna – najwyższa w doczesnym życiu człowieka. 

Zamiast działań masowych, godzących w ogół rodzin, możliwe i potrzebne są rozwiązania precyzyjne, np. klauzula ochronna, która umożliwia sądowi lub kuratorowi szybkie działanie w przypadkach wyjątkowych. Nie można jednak opierać polityki publicznej na domniemaniu, że każda rodzina jest potencjalnym źródłem zagrożenia. Ustawodawca zdaje się bowiem konstruować rozwiązania w oparciu o przypadki skrajne i jednostkowe w stosunku do populacji, zamiast o normatywną większość rodzin, w których rodzice troszczą się o dzieci i współpracują z personelem medycznym. To wyraz głębokiej systemowej nieufności wobec rodziny – model sprzeczny z polskim etosem rodziny jako wspólnoty opartej na zaufaniu, miłości i współodpowiedzialności. W tradycji i kulturze polskiej to właśnie rodzina stanowi naturalny kontekst pierwszego zaufania, szczególnie w sytuacjach kryzysu. Wyłączenie rodzica z procesu terapeutycznego nie daje jednocześnie gwarancji, że dziecko otrzyma skuteczną i bezpieczną pomoc. Co więcej, może pogłębić jego osamotnienie i zniszczyć relację opartą na zaufaniu. Państwo ma obowiązek wspierać rodzinę, nie ją zastępować.

W państwie demokratycznym społeczeństwo – jako suweren – ma prawo domagać się, aby prawo tworzone było zgodnie z kulturą, tradycją i wspólnym dobrem, a nie w opozycji do nich. Autonomia rodziców nie jest reliktem przeszłości – jest warunkiem zdrowia społecznego, a jej ograniczenie musi być wyjątkiem, nie zasadą. Rodzicielstwo to nie przywilej nadany przez państwo – to pierwotne i niezbywalne prawo, które stanowi o sile wspólnoty Narodowej. Każdy akt prawny, który osłabia tę więź, nie tylko godzi w porządek konstytucyjny, ale osłabia społeczeństwo jako całość. Dlatego dziś potrzebujemy nie mniej rodziców – lecz więcej odwagi, aby ich wspierać. 

Ci, którzy dziś bezrefleksyjnie popierają rozwiązania wypierające rodzinę, niech pamiętają, że osłabiają nie tylko instytucję rodzicielstwa, ale także zaufanie do państwa – którego siła opiera się na lojalności wolnych obywateli, a nie na lojalności wyizolowanych jednostek. Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta burzy ten ład. Narusza konstytucyjne zasady, wprowadza system nieufności wobec rodziców, a dzieci czyni samotnymi decydentami w sprawach, które przekraczają ich emocjonalną i intelektualną dojrzałość.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna

2025-07-14 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Stanowisko Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia nt. projektów ustaw ograniczających prawa rodziców

by Przemysław Radzyński 2025-07-09
written by Przemysław Radzyński
„Projekt ten będzie powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektów” – czytamy w Stanowisku Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia nt. projektów ustaw ograniczających prawa rodziców.

Projekt ustawy z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r. wprowadza zmiany w dwóch aktach prawnych: ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zmiany dotyczą przede wszystkim możliwości uzyskiwania przez małoletnich (od 13 roku życia) określonych świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, bez zgody i wiedzy rodziców.

W swoim stanowisku pragniemy wskazać głównie na istotne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji, argumentując, że:

  1. Ograniczenie praw rodzicielskich: Nowe przepisy drastycznie ingerują w konstytucyjnie chronioną władzę rodzicielską, obejmującą m.in. decyzje o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji RP). Zgodnie z prawem, takie ograniczenia mogą być wprowadzone tylko na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia sądu, czego projekt nie spełnia. Nadto z uzasadnienia projektu wynika, że nie przeprowadzono jego stosownych konsultacji z organizacjami rodziców czy sądami rodzinnymi, choć projektowane rozwiązania ich dotyczą. 
  2. Nieproporcjonalność ograniczenia praw obywatelskich: Ustawa wprowadza generalne odstępstwo od zasady wymagającej zgody rodzica czy opiekuna prawnego, choć cel – poprawa dostępu do wsparcia psychicznego – mógłby zostać osiągnięty środkami mniej inwazyjnymi, takimi jak usprawnienie trybu pilnego w sądzie opiekuńczym czy wzmocnienie systemowych form pomocy rodzinie. 
  3. Niejasność przepisów: Zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra. Tym samym ograniczenia konstytucyjnych praw są formułowane w akcie rangi podustawowej, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 Konstytucji RP.
  4. Brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji: Projekt przyznaje osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.
  5. Naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji RP): Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL różnicuje małoletnich, którzy je posiadają, z tymi, którzy nie spełniają tych wymogów.
  6. Wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku: Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania. Trybunał Konstytucyjny uznaje za dopuszczalne różnicowanie wiekowe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, a nie – jak w tym przypadku – w regulacjach dotyczących świadczeń powszechnych.

Wnioski:

Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich ingerując nieproporcjonalnie w sferę praw obywatelskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. Projekt ten będzie powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektów.

Projekt przewiduje ograniczenie władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców, mających dzieci w wieku 13-18 lat, w ważnej sferze dotyczącej zdrowia co jest bezpodstawne, ponieważ odsetek rodziców nie dbających o zdrowie dziecka jest ograniczony.

W przypadku uchwalenia przez Parlament RP opiniowanych projektów, wnosimy o skierowanie ich do kontroli Trybunału Konstytucyjnego.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

Warszawa, dnia 8 lipca 2025 r.


Stanowisko do pobrania w formacie PDF


2025-07-09 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Ks. Tomasz Kancelarczyk ze Złotym Krzyżem Zasługi od prezydenta Andrzeja Dudy

by Przemysław Radzyński 2025-07-05
written by Przemysław Radzyński

Ks. Tomasz Kancelarczyk – prezes Fundacji Małych Stópek i wiceprezes Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Złotym Krzyżem Zasługi za „za działalność społeczną i zasługi w niesieniu pomocy potrzebującym”.

Na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o orderach i odznaczeniach Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył osoby zasłużone w niesieniu pomocy humanitarnej potrzebującym oraz działaczom społecznym. Odznaczenia – w imieniu Prezydenta RP – wręczył 4 lipca podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim Minister KPRP Andrzej Dera.

Wśród odznaczonych był ks. Tomasz Kancelarczyk – prezes Fundacji Małych Stópek i wiceprezes Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia, który został doceniony za „zasługi w niesieniu pomocy potrzebującym, za działalność społeczną”. „Odznaczenie, odznaczeniem, ale pamiętajcie, że potrzebujemy pieluch” – napisał w mediach społecznościowych ks. Tomasz Kancelarczyk – „ten od małych stópek”.

„Co mi po odznaczeniu, jeżeli nasz fundacyjny magazyn będzie świecił pustkami, a pieluchy w Polskę słać trzeba. Dlatego będę bardziej zadowolony, jeżeli w najbliższym czasie będę mógł zakupić transport pieluch różnych rozmiarów w ilości około 60 tysięcy sztuk, tak jest najbardziej opłacalnie” – napisał ks. Kancelarczyk zachęcając do złożenia datku na ten cel.

Wpłaty można kierować na konto Fundacji Małych Stópek (ul. Świętego Ducha 9 70-205 Szczecin): 13 2030 0045 1110 0000 0231 0120 z tytułem przelewu: DAROWIZNA PIELUCHY.

Krzyż Zasługi, który otrzymał ks. Tomasz Kancelarczyk został ustanowiony w 1923 r. i nadawany jest osobom, które położyły zasługi dla państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść państwu lub obywatelom, ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną.

2025-07-05 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Stanowisko Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia ws. projektu ustawy nt. rozwodów udzielanych przez urzędy stanu cywilnego

by Przemysław Radzyński 2025-06-30
written by Przemysław Radzyński
“Prawo rodzinne nie różnicuje rodzaju małżeństwa. Konstrukcja prawna budująca związek małżeński jest taka sama zarówno w odniesieniu do małżeństw bezdzietnych, jak i do małżeństw z pełnoletnimi czy małoletnimi dziećmi. Tymczasem projektodawcy nowej ustawy wprowadzają rozróżnienia godzące w równość małżeństw” – napisała Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w Stanowisku ws. projektu ustawy nt. rozwodów udzielanych przez urzędy stanu cywilnego.

Mając na uwadze projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Numer projektu: UDER24), jaki ukazał się na stronie Urzędu Rady Ministrów, stanowisko w tej sprawie przedstawia 40 organizacji prorodzinnych, zrzeszonych w Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia:

1. Projekt ustawy zmieniającej Kodeks rodzinny i opiekuńczy przez wprowadzenie rozwodu pozasądowego, w praktyce „na życzenie” obojga małżonków bezdzietnych lub z pełnoletnimi już dziećmi, godzi w powagę i znaczenie instytucji małżeństwa. Jest kolejnym destrukcyjnym krokiem po rezygnacji z przeprowadzania procesu pojednawczego w sprawach rozwodowych. Posiedzenia pojednawcze miały na celu wsparcie małżeństwa przeżywającego kryzys, a ich likwidacja spowodowała wzrost liczby rozwodów. Proponowane wprowadzenie rozwodu pozasądowego stanowi zatem kolejny krok niszczący spójność społeczną i poczucie wzajemnej odpowiedzialności.

2. Urzędnik Stanu Cywilnego, który według projektu ustawy przyjmuje zgodne oświadczenia małżonków o trwałym i zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego, nie ma żadnych sposobów weryfikacji prawdziwości tych oświadczeń. Może to prowadzić do nadużyć, co nie sprzyja rzetelności postępowania administracyjnego. Sąd ma w tej kwestii prawne możliwości ustalenia prawdy obiektywnej o rzeczywistym rozkładzie pożycia. 

3. Proponowane rozwiązania w uzyskaniu rozwodu poza sądem idą tak daleko, że formalności z tym związane mogą być przeprowadzone w każdym urzędzie stanu cywilnego na terenie kraju. Takie rozwiązanie prawne stanie się kolejnym sygnałem dla małżonków, którzy przeżywają jakikolwiek kryzys w związku, do ułatwionego rozwodu często bez należytej rozwagi. Będzie to prowadzić do oczywistej banalizacji znaczenia związku małżeńskiego i powszechności rozwodów oraz sprzyjać rozpadowi tkanki społecznej i nietrwałości więzi rodzinnej. Rozwiązania te są w oczywistej sprzeczności z Konstytucją RP oraz Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, które podkreślają znaczenie i potrzebę istnienia małżeństwa i rodziny.

4. Prawo rodzinne nie różnicuje rodzaju małżeństwa. Konstrukcja prawna budująca związek małżeński jest taka sama zarówno w odniesieniu do małżeństw bezdzietnych, jak i do małżeństw z pełnoletnimi czy małoletnimi dziećmi. Tymczasem projektodawcy nowej ustawy wprowadzają rozróżnienia godzące w równość małżeństw.Wprowadzają bowiem jakby dwa rodzaje małżeństw: te z małoletnimi dziećmi oraz te mniej ważne, bez małoletnich dzieci, których funkcjonowanie można bagatelizować prawnie oferując szybki i łatwy rozwód. Zwracamy uwagę, że w takich małżeństwach mogą znajdować się dzieci wprawdzie pełnoletnie, ale chore, wymagające opieki obojga małżonków lub dzieci jeszcze uczące się, niesamodzielne, dla których pełna rodzina i oparcie się na obojgu rodzicach tworzących wspólny dom, nadal ma duże znaczenie. 

Odpowiedzialny i przewidujący ustawodawca powinien mieć na uwadze wszystkie, wielorakie potrzeby ludzkie i skutki projektowanych przez siebie rozwiązań prawnych.

5. Projekt z jednej strony wprowadza maksymalne ułatwienia dla rozwodów pozasądowych, a z drugiej utrudnienia, jeżeli jeden z małżonków chciałby unieważnić w ten sposób uzyskany rozwód na drodze administracyjnej. W takiej sytuacji konieczne byłoby postępowanie sądowe, co z pewnością jest trudniejsze dla wielu osób. 

Nie do zaakceptowania jest tak tendencyjne różnicowanie, czyli ułatwianie rozwodu, przy jednoczesnym utrudnionym  postępowaniu, zmierzającym do ewentualnego przywrócenia związku małżeńskiego i życia rodzinnego.

Mając powyższe na uwadze wnioskujemy o rezygnację z projektu rozwodów udzielanych w procedurze pozasądowej. 

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

Warszawa, dnia 30 czerwca 2025 r. 


Stanowisku do pobrania w formacie PDF


2025-06-30 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Materiały

Pytania i odpowiedzi w sprawie przepisów dot. przerywania ciąży

by Przemysław Radzyński 2025-06-23
written by Przemysław Radzyński
Wytyczne vs. ustawa o planowaniu rodziny
Warto zawsze pamiętać, że wszelkie wewnętrzne czy rządowe wytyczne nie mają mocy znoszenia lub zmieniania przepisów ustawowych. Jeżeli dyrektor lub ordynator otrzymuje sprzeczne z prawem zalecenia (np. z Ministerstwa Zdrowia, NFZ czy organów administracji), powinien zastosować opisane wyżej procedury kontroli ich legalności i w razie potrzeby wystąpić o opinię prawną oraz konsultację z komitetem etycznym.

Presja na dyrektorów szpitali
Dyrektorzy szpitali, często będący również lekarzami, nierzadko doświadczają presji finansowej (ze strony NFZ) lub politycznej, by zapewnić szerszy dostęp do aborcji. Jednakże każdy dyrektor ma prawo (i obowiązek) kwestionować decyzje, które są niezgodne z prawem, i odwoływać się do sądu administracyjnego w przypadku nałożenia niesłusznych kar.

Zmuszanie lekarza do wskazania innego lekarza/placówki
Obowiązek poinformowania pacjentki o możliwości uzyskania świadczenia w innej placówce bywa uznawany przez część lekarzy za naruszenie ich sumienia. W polskim orzecznictwie jednak panuje pogląd, że nie stanowi to współudziału w aborcji, lecz zapewnia realizację praw pacjentki. Nadal budzi to kontrowersje i w praktyce może prowadzić do konfliktów, zwłaszcza gdy lekarz odczuwa, że zostało naruszone jego prawo do odmowy uczestniczenia w procedurze sprzecznej z przekonaniami. 

1. Pytanie: Czy lekarz ma prawo odmówić przeprowadzenia aborcji na podstawie klauzuli sumienia, nawet gdy istnieje zagrożenie zdrowia psychicznego matki?

Odpowiedź: Tak, lekarz ma prawo odmówić przeprowadzenia aborcji, powołując się na klauzulę sumienia, co wynika z art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Pozwala on lekarzom odstąpić od wykonania zabiegu sprzecznego z ich przekonaniami moralnymi lub religijnymi. Jednakże, klauzula sumienia nie jest absolutna i podlega ograniczeniom wynikającym z innych przepisów prawa.

Zgodnie z art. 30 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz ma obowiązek niezwłocznego udzielenia pomocy w każdym przypadku, w którym zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub poważnego rozstroju zdrowia pacjentki. W kontekście zdrowia psychicznego podkreśla się, że zgodnie z definicją zdrowia przyjmowaną w prawie międzynarodowym (np. WHO), pojęcie to obejmuje zarówno dobrostan fizyczny, jak i psychiczny. Polskie prawo (w tym ustawa z 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży) nie posługuje się wprost sformułowaniem „poważne zagrożenie zdrowia”, co powoduje rozbieżne interpretacje – w praktyce to lekarz ocenia, czy sytuacja pacjentki spełnia przesłanki prawne.

Jeżeli więc w konkretnym przypadku zagrożenie zdrowia (w tym psychicznego) jest realne i bezpośrednie, a zwłoka w udzieleniu pomocy może doprowadzić do poważnych konsekwencji, odmowa przeprowadzenia aborcji pomimo klauzuli sumienia może zostać uznana za niedopuszczalną.

W praktyce lekarz, który odmawia wykonania zabiegu, ma obowiązek:

  1. Poinformować pacjentkę o swojej decyzji.
  2. Wskazać realną możliwość uzyskania pomocy u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym. 

Wyjaśnienie: Chociaż dla wielu lekarzy wskazanie innej placówki bądź innego lekarza także bywa postrzegane jako naruszenie ich sumienia, w świetle polskiego prawa nie jest to traktowane jako współudział w zabiegu ani naruszenie prawa do sprzeciwu sumienia. Polskie orzecznictwo oraz interpretacje resortowe uznają ten obowiązek za element gwarancji dostępu pacjentki do świadczenia.

Każdorazowa odmowa powinna być dobrze udokumentowana i uzasadniona przesłankami zarówno medycznymi, jak i etycznymi. Lekarze korzystający z klauzuli sumienia muszą liczyć się z tym, że ich postępowanie może podlegać ocenie zarówno w aspekcie prawnym, jak i etycznym.

2. Pytanie: Jakie konsekwencje prawne niesie dla lekarza decyzja o przeprowadzeniu aborcji na podstawie świadectwa (opinii) zdrowia psychicznego wystawionego przez psychiatrę po jednorazowej wizycie?

Odpowiedź: Lekarz, który podejmuje decyzję o przeprowadzeniu aborcji ze względu na stan zdrowia psychicznego pacjentki, ponosi pełną odpowiedzialność prawną za swoje działania. W Polsce, zgodnie z ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (oraz w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), przerwanie ciąży dozwolone jest tylko w ściśle określonych przypadkach, m.in. gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia matki.

Uwaga o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego (październik 2020 r.):
Wyrok ten wyeliminował przesłankę eugeniczną (ciężkie i nieodwracalne wady płodu) z katalogu dopuszczalnych sytuacji przerwania ciąży. Natomiast przesłanka zagrożenia życia lub zdrowia kobiety (w tym zdrowia psychicznego) nadal obowiązuje, lecz sposób jej interpretacji bywa różny.Decyzja o przerwaniu ciąży tylko na podstawie jednorazowej konsultacji psychiatrycznej może być podważana, jeśli nie została zachowana należyta staranność.

Co to oznacza w praktyce?
To znaczy, że lekarz powinien: 

  1. Rzetelnie zweryfikować opinię psychiatryczną (np. uzyskać dodatkowe informacje o stanie pacjentki lub skonsultować się z innym specjalistą).
    1. Dokonać niezależnej oceny medycznej sytuacji, uwzględniającej zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne pacjentki, a także okoliczności faktyczne.
    1. Upewnić się, że wszystkie procedury i zgody (tzw. świadoma zgoda pacjentki) są prawidłowo udokumentowane.

W przypadku stwierdzenia, że aborcja została przeprowadzona niezgodnie z przepisami, lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za przeprowadzenie nielegalnego zabiegu, a także narazić się na roszczenia cywilne czy konsekwencje zawodowe (odpowiedzialność zawodowa). Odpowiedzialność może zostać rozszerzona również na osoby, które poświadczyły stan zdrowia pacjentki bez wystarczających podstaw, np. lekarza psychiatrę wystawiającego opinię, jeśli okaże się, że dokumentacja lub orzeczenie było nierzetelne.

3. Pytanie: Czy wytyczne rządowe zmieniają obowiązujące przepisy prawa dotyczące aborcji?

Odpowiedź: Nie, wytyczne rządowe nie mają mocy zmiany przepisów prawa ustawowego. Są formą zaleceń i jako takie nie mogą naruszać ani modyfikować obowiązujących regulacji, w tym ustawy o planowaniu rodziny czy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Dlatego lekarz powinien pamiętać, że żadne wytyczne nie zwalniają go z odpowiedzialności za stosowanie prawa w jego obowiązującym kształcie.

4. Pytanie: Jakie działania powinien podjąć lekarz, gdy otrzymuje sprzeczne z prawem wytyczne dotyczące przeprowadzania aborcji?

Odpowiedź: W przypadku otrzymania wytycznych, które wydają się sprzeczne z obowiązującym prawem (np. nakazujących przeprowadzanie aborcji w sytuacjach nieprzewidzianych ustawą lub ignorujących klauzulę sumienia), lekarz powinien:

  1. Przestrzegać obowiązującego prawa – ustawa o planowaniu rodziny i inne przepisy (np. ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty) mają wyższą rangę niż wytyczne rządowe czy zalecenia administracyjne.
  2. Kierować się zasadami etyki zawodowej – w przypadku rozbieżności pomiędzy wytycznymi a kodeksem etyki lekarskiej, lekarz powinien zasięgnąć opinii okręgowej izby lekarskiej lub zorganizować konsylium/komitet etyczny.
  3. Zasięgnąć opinii prawnej – w razie wątpliwości co do legalności otrzymanych zaleceń warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie medycznym (lub działem prawnym placówki).
  4. Dokumentować wszystkie kroki – każda decyzja, konsultacja i korespondencja dotycząca wytycznych sprzecznych z prawem powinna zostać zapisana w dokumentacji.
  5. Zgłosić nielegalne wytyczne – w przypadku poważnych naruszeń prawa, lekarz może zgłosić sprawę do odpowiednich organów (prokuratura, izba lekarska, Państwowa Inspekcja Pracy w kontekście nacisków pracodawcy etc.).

5. Pytanie: Co powinien zrobić lekarz, który uważa, że wykonując terminację ciąży naraża się na ryzyko prawne, w tym odpowiedzialność karną?

Odpowiedź: Lekarz powinien:

  1. Dokładnie przeanalizować zobowiązanie wynikające ustawy o planowaniu rodziny oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, w tym art. 30 (obowiązek udzielenia pomocy w nagłych przypadkach) i art. 39 (klauzula sumienia), a także innych właściwych regulacji.
  2. Ocenić, czy występuje bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentki, wymagające niezwłocznej interwencji. W takich przypadkach lekarz ma obowiązek udzielenia pomocy, nawet jeśli ma wątpliwości lub obawy.
  3. Jeśli sytuacja nie jest nagła i lekarz uznaje, że spełnione są przesłanki klauzuli sumienia, może odmawiać wykonania zabiegu, ale powinien poinformować pacjentkę i wskazać jej inną placówkę lub lekarza, zgodnie z wymogami prawa.
  4. Skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie medycznym lub zasięgnąć wsparcia okręgowej izby lekarskiej w celu weryfikacji, czy jego decyzja jest zgodna z prawem i standardami etyki zawodowej.
  5. Udokumentować swoją decyzję (i jej podstawy) w dokumentacji medycznej, aby w razie sporu czy postępowania prawnego móc wykazać, że działał z należytą starannością i w dobrej wierze.

6. Pytanie: Jak powinien zachować się lekarz, kiedy pacjentka żądająca aborcji legitymuje się zaświadczeniem (opinią) lekarza psychiatry o zaburzeniach adaptacyjnych?

Odpowiedź: Lekarz ginekolog, który otrzymuje opinię psychiatry o zaburzeniach adaptacyjnych pacjentki w kontekście żądania aborcji, powinien:

  1. Zbadać rzetelność i zakres opinii – sprawdzić, czy dokument opiera się na pełnej diagnostyce, czy była to tylko jednorazowa (np. zdalna) konsultacja. W razie wątpliwości, warto dopytać psychiatry o szczegółowe informacje.
  2. Przeprowadzić samodzielną ocenę medyczną – należy wziąć pod uwagę historię zdrowia pacjentki, jej stan fizyczny i psychiczny, a także możliwe konsekwencje ewentualnej odmowy przeprowadzenia zabiegu.
  3. Rozważyć konsultację z innymi specjalistami lub zwołać konsylium lekarskie, jeśli sytuacja budzi poważne wątpliwości co do podstaw prawnych lub medycznych.
  4. Poinformować pacjentkę o wszelkich ryzykach i alternatywach, w tym o możliwości pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej, zwłaszcza że w niektórych przypadkach przerwanie ciąży może nie rozwiązywać pierwotnego problemu psychicznego, a badania wskazują na zwiększone ryzyko zaburzeń nastroju czy nawet prób samobójczych po aborcji.
  5. Sporządzić szczegółową dokumentację – każda decyzja (o przeprowadzeniu zabiegu lub odmowie) powinna być uzasadniona medycznie i prawnie, w szczególności biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy, które przewidują legalność aborcji w sytuacji zagrożenia zdrowia (także psychicznego), lecz wymagają należytej staranności w ustalaniu tego zagrożenia.

7. Pytanie: Jakie działania powinien podjąć lekarz, gdy zostaje naciskany przez pracodawcę w celu wykonania aborcji?

Odpowiedź: Gdy lekarz otrzymuje naciski ze strony pracodawcy:

  1. Jeśli uznaje, że zabieg byłby nielegalny lub naruszałby jego sumienie, powinien stanowczo odmówić, powołując się na art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (klauzula sumienia), o ile nie zachodzą okoliczności wyłączające możliwość jej zastosowania (np. nagłe zagrożenie życia).
  2. Dokumentować wszelkie formy presji (maile, nagrania, notatki ze spotkań), wskazując, kto i kiedy nakazywał naruszanie prawa czy przekraczanie kompetencji.
  3. Skonsultować się z izbą lekarską – izby lekarskie oferują wsparcie prawne i etyczne w sytuacjach konfliktowych.
  4. W razie stosowania form nacisku kwalifikowanych jako przestępstwo (groźby, mobbing), lekarz może powiadomić prokuraturę.

8. Pytanie: Co może zrobić lekarz, gdy zostaje narażony na mobbing w pracy z powodu odmowy przeprowadzenia aborcji?

Odpowiedź: Lekarz doświadczający mobbingu ma prawo do:

  1. Zgłoszenia sprawy do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) – PIP może przeprowadzić kontrolę w placówce medycznej i ocenić, czy doszło do naruszenia praw pracownika.
  2. Zgłoszenia sytuacji w okręgowej izbie lekarskiej – izba może udzielić wsparcia i podjąć interwencję w obronie lekarza, także na polu etycznym.
  3. Skorzystania z wewnętrznych procedur antymobbingowych, jeśli takie istnieją w placówce, np. skierowanie sprawy do komisji antymobbingowej lub do działu HR.
  4. Podjęcia kroków prawnych na drodze cywilnej – istnieje możliwość dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia od pracodawcy za mobbing.
  5. Udokumentowania zachowań mobbingowych – wszelkie dowody (wiadomości, świadkowie, notatki) mogą okazać się kluczowe w przypadku późniejszego sporu sądowego lub dyscyplinarnego.

9. Pytanie: Co powinien zrobić lekarz, jeśli stwierdzi, że jego przełożeni zmuszają go do popełnienia przestępstwa, i jaka jest odpowiedzialność przełożonych za takie działania?

Odpowiedź: Lekarz powinien:

  1. Odmówić wykonania czynu zabronionego – prawo i kodeks etyki lekarskiej wymagają od lekarza działania w granicach prawa i w najlepiej pojętym interesie pacjenta.
  2. Zgłosić próbę wymuszenia nielegalnych działań do izby lekarskiej, a w razie poważnego naruszenia – także do prokuratury.
  3. Dokumentować wszelkie formy nacisku (nagrania, emaile, notatki).

Przełożeni, którzy świadomie wydają polecenia prowadzące do łamania prawa (np. nielegalnej aborcji), mogą ponosić odpowiedzialność karną za sprawstwo kierownicze lub podżeganie do przestępstwa. W prawie karnym i doktrynie tzw. odpowiedzialności dowódczej podkreśla się, że osoby na kierowniczych stanowiskach nie mogą uchylać się od odpowiedzialności, jeśli wiedziały (lub powinny były wiedzieć), że w placówce dochodzi do czynów zabronionych.

10. Pytanie: Jakie są obowiązki dyrektorów i ordynatorów szpitala, gdy otrzymują prawne wytyczne dotyczące aborcji, które mogą być sprzeczne z etyką medyczną?

Odpowiedź: W takiej sytuacji dyrektorzy i ordynatorzy są zobowiązani do:

  1. Zapewnienia zgodności działań z prawem oraz etyką – muszą zweryfikować, czy wytyczne nie naruszają ustawy o planowaniu rodziny, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty czy kodeksu etyki lekarskiej.
  2. Konsultacji z prawnikami i komitetem etycznym – aby rzetelnie ocenić ryzyko i wypracować strategię, która zagwarantuje bezpieczeństwo prawne personelu oraz pacjentów.
  3. Ochrony personelu i pacjentów przed konsekwencjami prawnymi – w przypadku kontrowersyjnych wytycznych należy wprowadzić jasne procedury wewnętrzne i udzielić pracownikom szkoleń z zakresu prawa i etyki.
  4. Reagowania na naruszenia – jeśli w szpitalu dojdzie do czynności sprzecznych z prawem, zarządzający powinni natychmiast interweniować, wyciągnąć konsekwencje służbowe i w razie potrzeby zawiadomić odpowiednie organy.

11. Pytanie: Co powinni zrobić dyrektorzy szpitali, gdy procedury aborcji są wykonane w sposób niezgodny z prawem?

Odpowiedź: Dyrektor szpitala powinien:

  1. Niezwłocznie wszcząć wewnętrzne postępowanie wyjaśniające – ustalić, w jakich okolicznościach doszło do nielegalnego przerwania ciąży i kto za to odpowiada.
  2. Podjąć środki dyscyplinarne wobec osób odpowiedzialnych, jeśli naruszenie prawa zostanie potwierdzone (upomnienie, nagana, a w skrajnych przypadkach rozwiązanie umowy).
  3. Dokonać zmian w procedurach, aby takie sytuacje nie powtórzyły się w przyszłości.
  4. Zawiadomić odpowiednie organy, jeżeli naruszenie prawa ma charakter przestępstwa (np. prokuraturę).
  5. Pamiętać o możliwości kontroli i kar finansowych ze strony NFZ lub innych instytucji. Jeśli dyrektor uważa, że kara jest nałożona niesłusznie, może się odwołać do sądu administracyjnego. W praktyce nierzadko zdarza się, że NFZ nakłada kary (cofnięcie refundacji czy nałożenie grzywny), a dyrektorzy, będąc także lekarzami, muszą bronić decyzji lub wykazywać, że działali zgodnie z prawem. W każdym przypadku przysługuje im prawo do zaskarżenia takich decyzji.

12. Pytanie: Jak dyrektorzy i ordynatorzy mogą zapewnić, że szpital przestrzega zarówno prawa, jak i etyki medycznej w kontekście aborcji?

Odpowiedź: Aby zagwarantować zgodność z prawem i etyką, dyrektorzy i ordynatorzy powinni:

  1. Utworzyć (bądź aktywnie wspierać) komitety etyczne – zgodnie z rekomendacjami standardów akredytacyjnych oraz apelem Naczelnej Rady Lekarskiej.
  2. Organizować regularne szkolenia dla personelu z zakresu prawa (zwłaszcza ustawy o planowaniu rodziny i ustawy o zawodach lekarza) i etyki lekarskiej.
  3. Współpracować z prawnikami i ekspertami ds. etyki, aby konsultować trudne przypadki i właściwie wprowadzać wytyczne.
  4. Zapewnić jasne, wewnętrzne procedury dotyczące przeprowadzania aborcji, które będą spójne z ustawą i kodeksem etyki.
  5. Prowadzić stały dialog z pracownikami – zwłaszcza w sytuacjach, gdy występują rozbieżności interpretacyjne lub wątpliwości co do legalności i zasadności przeprowadzanych zabiegów.

W Polsce komitety etyczne w szpitalach nie są jeszcze powszechne, ale ich funkcjonowanie znacząco ułatwia rozwiązywanie konfliktów między dobrem pacjenta a przepisami prawnymi i przekonaniami personelu.

                                                                                                                                           Szymon Gajda – radca prawny      

2025-06-23 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Zdrowie psychiczne młodzieży, a zapaść demograficzna Polski. Czy jesteśmy bezradni? Zaproszenie na konferencję w Senacie RP

by Przemysław Radzyński 2025-06-16
written by Przemysław Radzyński

Stan zdrowia psychicznego młodzieży oraz zapaść demograficzna Polski to pilne i poważne wyzwania. Wymagają działań tu i teraz. 17 czerwca w Senacie RP spotkają się ci, którzy od lat działają u podstaw. Konferencja „MŁODZIEŻ – PROFILAKTYKA – RODZINA”, zorganizowana przez Komisję Rodziny i Komisję Zdrowia Senatu RP we współpracy z Instytutem Profilaktyki Zintegrowanej (IPZIN), będzie próbą znalezienia wspólnej, szerokiej odpowiedzi na zły stan kondycji psychicznej polskiej młodzieży, wśród której pragnienia związane z dzietnością sukcesywnie maleją.

„Nie wystarczy diagnoza. Trzeba pomóc młodym odkrywać sens życia, by odnaleźli to, co w życiu naprawdę ważne. My to robimy od lat” – mówi dr Szymon Grzelak, prezes IPZIN.

Wydarzenie będzie połączone z V, jubileuszową galą wręczenia Ogólnopolskiej Nagrody „Złote Ogniwo” dla Profilaktyka Roku 2024. Zostało ono objęte honorowym patronatem dyrektora Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. W Senacie nie zabraknie praktyków, ekspertów i liderów, którzy na co dzień wspierają młodzież w szkołach, świetlicach i domach rodzinnych. Ich praca to realne narzędzie zmiany.

Imienne zaproszenia do bezpośredniego uczestnictwa zostały rozesłane przez Senat RP, a uczestniczyć mogą osoby, które potwierdziły udział. Wszystkich zainteresowanych uczestnictwem zdalnym serdecznie zapraszamy do dołączenia przez streaming online na kanale Senatu RP pod linkiem: https://www.senat.gov.pl/transmisje/biezace-transmisje/ (transmisja będzie aktywna w godzinach wydarzenia i nie wymaga haseł).

To wydarzenie to szansa na zjednoczenie się wokół wspólnego celu, wymianę doświadczeń oraz wzajemne inspirowanie do działania na rzecz dobra naszej młodzieży.

Ważny kontekst: Kondycja psychiczna młodzieży i kryzys demograficzny

Temat konferencji łączy dwa poważne społeczne i demograficzne: zła kondycja psychiczna młodzieży i pogłębiający się kryzys demograficzny. Według danych GUS, współczynnik dzietności osiągnął dramatyczny poziom 1,099. W świetle badań IPZIN poziom marzeń młodzieży o liczbie własnych dzieci spada, nie dając nadziei na odwrócenie trendu. Niskie pragnienia związane z dzietnością korelują z obniżoną kondycją psychiczną młodzieży. 

Instytut Profilaktyki Zintegrowanej od lat podkreśla, że kluczem do zmiany trendu jest skuteczne, szerokie działanie ponad podziałami, uwzględniające nowoczesną profilaktykę ukierunkowaną na potrzeby młodzieży.

Ogólnopolska Nagroda “Złote Ogniwo” dla Profilaktyka Roku

Nagroda trafia do ludzi, którzy łączą profesjonalizm z pasją – działając oddają serce młodzieży, budują zaufanie i wytrwale szukają skutecznych rozwiązań. To liderzy codzienności: świadomi, zaangażowani, kompetentni, cisi bohaterowie społecznej zmiany.

Jak ujął to jeden z laureatów, Leszek Szawiński (2020): “Być uważnym, słuchać oraz wspierać młodych, żeby mogli rozwinąć skrzydła i wyznaczyć własny kurs. Życie to fascynująca podróż, zwłaszcza gdy nie jesteśmy w niej sami”.

Decyzją Kapituły, w ocenie dorobku kandydatów na Profilaktyka Roku 2024, oprócz innych, regulaminowych kryteriów, wzięto pod uwagę to czy i w jaki sposób dany kandydat potrafił uwzględnić prorodzinny wymiar profilaktyki.

Dołącz do wydarzenia online

Zapraszamy do udziału w wydarzeniu na żywo dzięki transmisji online, na kanale Senatu RP:
https://www.senat.gov.pl/transmisje/biezace-transmisje/
 
Zapraszamy do przekazywania naszego zaproszenia dalej.

Potrzebne wsparcie

Od lat IPZIN wspiera młodzież w drodze do realizacji marzeń o pięknej miłości i szczęśliwej rodzinie. Dziś to my prosimy o Twoje wsparcie. W obliczu rosnących wyzwań społecznych, aby kontynuować naszą misję w kolejnym roku szkolnym, potrzebujemy pomocy indywidualnych Darczyńców. Dołącz do grona Darczyńców Fundacji IPZIN:
ipzin.org/wesprzyj-nas

2025-06-16 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Aktualności

Kard. Grzegorz Ryś rozmawiał z przedstawicielami Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia na temat ewentualnego procesu beatyfikacyjnego prof. Włodzimierza Fijałkowskiego

by Przemysław Radzyński 2025-06-11
written by Przemysław Radzyński

W dniu 6 czerwca br. kard. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki, przyjął przedstawicieli Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia (PFROŻ). Celem spotkania było przedstawienie działań pomocowych i edukacyjnych podejmowanych przez PFROŻ, a także argumentacji dotyczącej wcześniej złożonego wniosku o rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego prof. Włodzimierza Fijałkowskiego – wybitnego lekarza ginekologa-położnika, humanisty, twórcy Szkoły Rodzenia, który pomimo dramatycznego doświadczenia więźnia Auschwitz-Birkenau szedł drogę pozytywnego, w pełni chrześcijańskiego zaangażowania na rzecz rodziny, rodzicielstwa, poczęcia i narodzin człowieka oraz ochrony jego życia.

Nawiązano do wniosku Federacji w tej sprawie z 18 marca 2023 r. Podkreślono, że chociaż od śmierci prof. Fijałkowskiego minęły już 22 lata, pamięć o nim, jego postawie i dokonaniach nadal jest żywa nie tylko wśród rodziny i bliskich przyjaciół, ale również w szerokich kręgach społeczeństwa.

Postawa i działalność Profesora w ogromnej mierze była poświęcona ochronie ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Stworzone przez niego program psychoprofilaktyki porodowej oraz szkoły rodzicielstwa, nie tylko przetrwały próbę czasu, ale nadal w pełni się rozwijają.

W odpowiedzi kard. Grzegorz Ryś poinformował o powołaniu osoby, której zadaniem jest praca nad złożonym wnioskiem, materiałami i świadectwami o prof. Fijałkowskim, które cały czas napływają. Prezes PFROŻ Jakub Bałtroszewicz podziękował za podjęcie tej decyzji.

Następnie przedstawiciele Federacji złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie prof. Fijałkowskiego i jego żony Zofii, wspominając i modląc się za nich.

Grób Zofii i Włodzimierza Fijałkowskich znajduje się w drugim rzędzie, naprzeciwko wejścia do kaplicy na cmentarzu św. Wojciecha w Łodzi przy ul. Kurczaki 81.

Dokumentację i świadectwa dotyczące życia i działalności prof. Włodzimierza Fijałkowskiego gromadzi ks. prof. Mieczysław Różański. Świadectwa należy przesyłać na adres łódzkiej Kurii Metropolitalnej (ul. ks. Ignacego Skorupki 3, 90-458 Łódź).

Zachęcamy do zapoznania się życiorysem prof. Fijałkowskiego oraz z licznymi informacjami i świadectwami o nim na stronie https://www.prolife.org.pl/ W celu umieszczenia swojego świadectwa na tej stronie prosimy o przesłanie go również na adres mailowy: [email protected].


Komunikat w formacie PDF


2025-06-11 0 comment
0 FacebookTwitterPinterestEmail
Newer Posts
Older Posts

Aktualności

  • List otwarty do rzecznika rządu Adama Szłapki ws. jego wypowiedzi po skierowaniu przez prezydenta do TK nowelizacji ustawy o prawach pacjenta

    2025-08-11
  • Polska Federacja Ruchów Obrony Życia dziękuje prezydentowi Andrzejowi Dudzie za skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego nowelizacji ustaw ograniczającej prawa rodziców

    2025-08-07
  • Polska Federacja Ruchów Obrony Życia apeluje do prezydenta o skierowanie nowelizacji ustawy o prawach pacjenta do Trybunału Konstytucyjnego

    2025-07-29
  • Stanowisko Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia nt. projektów ustaw ograniczających prawa rodziców

    2025-07-09
  • Ks. Tomasz Kancelarczyk ze Złotym Krzyżem Zasługi od prezydenta Andrzeja Dudy

    2025-07-05

Udostępnij

Facebook Twitter Instagram Linkedin Youtube Email

Kategorie

  • Aktualności (215)
  • Bez kategorii (7)
  • Członkowie (12)
  • Materiały (9)
  • Organizacje (8)
  • Facebook
  • Twitter

© 2024 - Wszystkie prawa zastrzeżone

federacjazycia.pl – Polska Federacja Ruchów Obrony Życia
  • Home
  • Aktualności
  • Federacja
    • Członkowie
    • Kontakt
  • Oświadczenia
  • Materiały