Aktualności

„Nowy przedmiot w zakresie edukacji seksualnej nie jest nastawiony na przygotowanie uczniów do budowania trwałych związków, zakładania rodzin i realizacji obowiązków rodzicielskich. (…) Zachęcamy do aktywności we współpracy ze szkołą, szczególnie do angażowania się w prace Rad Rodziców” – napisała Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w Liście do rodziców i wychowawców.

Warszawa, dnia 2 października 2025 r.

List do rodziców i wychowawców
Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Szanowni Rodzice i Wychowawcy!

W ubiegłym tygodniu miały miejsce dwa ważne wydarzenia związane ze szkolną edukacją dzieci. Pierwszy dotyczy wyników możliwości wypisania dzieci z nowego przedmiotu Edukacja zdrowotna. Z pierwszych informacji wynika, że tak postąpiła ponad połowa rodziców. Drugie wydarzenie jest związane z przyjęciem do rozpatrzenia przez Sejm RP, obywatelskiego projektu dotyczącego nauczania religii lub etyki w szkołach.

W obu sprawach, wraz z wielu środowiskami i rodzicami, w tym szczególnie z Koalicją na Rzecz Ocalenia Polskiej Szkoły (KROPS), przez wiele miesięcy prowadziliśmy intensywne działania informacyjne, zachęcające do zrezygnowania z Edukacji zdrowotnej oraz zagwarantowania właściwego miejsca dla religii czy etyki w programach szkolnych.

Ubolewamy nad tym, że Edukacja zdrowotna została wprowadzona bez właściwych konsultacji społecznych, bez podręcznika i odpowiedniego przygotowania kadry nauczycielskiej, w sprzeczności z obecnymi wyzwaniami wychowawczymi i demograficznymi. Nowy przedmiot w zakresie edukacji seksualnej nie jest nastawiony na przygotowanie uczniów do budowania trwałych związków, zakładania rodzin i realizacji obowiązków rodzicielskich. Wielką szkodą społeczną jest likwidacja przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie realizowanego w szkołach przez ostatnie 25 lat, aby zrobić miejsce dla kontrowersyjnej Edukacji zdrowotnej.

Liczymy, że projekt obywatelski dotyczący nauczania religii lub etyki zostanie w pracach sejmowych potraktowany z należytą uwagą i zapewni właściwe rozwiązania dla ich realizacji w nauczaniu szkolnym.

Wymienione kwestie, a także wątpliwe rozwiązania dotyczące zakazu nieoceniania zadań domowych, kontrowersyjne zmiany w listach lektur i ograniczenia programowe, jakim podlegają takie przedmioty jak: historia, matematyka, geografia, chemia, fizyka i in., wymagają od nas wszystkich jak największej uwagi, troski i zaangażowania. Zachęcamy do aktywności we współpracy ze szkołą, szczególnie do angażowania się w prace Rad Rodziców.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

List PFROŻ do rodziców i wychowawców do pobrania w formacie PDF

We wtorek 16 września w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie odbyła się konferencja współorganizowana przez Federację Stowarzyszeń Rodzin Katolickich w Europie (FAFCE) zatytułowana: „Rodzina jako fundament: Aby rodzice decydowali o edukacji swojego dziecka”.

Kontekstem dla konferencji są negocjacje trwające w Radzie Praw Człowieka ONZ dotyczące Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o Prawach Dziecka. W czasie wydarzenia zastanawiano się nad potencjalnym zakresem i wdrażaniem tego instrumentu prawnego oraz zbadania, w jaki sposób może on skutecznie wzmocnić zarówno dostęp do wysokiej jakości edukacji, jak i istotną rolę rodzin.

FAFCE zwraca uwagę, że w miarę jak społeczność międzynarodowa kontynuuje swoje zaangażowanie na rzecz powszechnej edukacji przedszkolnej, podstawowej i średniej, opartej na Konwencji o Prawach Dziecka i jej Protokołach Fakultatywnych, kluczowe jest ponowne potwierdzenie fundamentalnej roli rodziny w edukacji dziecka.

Przypomniano, że artykuł 18 Konwencji stanowi, że „rodzice lub w określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka” oraz, że „Państwa-Strony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w wykonywaniu przez nich obowiązków związanych z wychowywaniem dzieci”.

Dr Michel Veuthey, Ambasador Suwerennego Zakonu Maltańskiego, który moderował konferencję podkreślił, że silna i wspierająca rodzina odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu handlowi ludźmi, zapewniając ochronę, świadomość i stabilność emocjonalną, które zmniejszają podatność na wykorzystywanie.

Dyskusję otworzył nuncjusz apostolski abp Ettore Balestrero, stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie. Przypomniał o Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, w którym czytamy: „Rodzice są pierwszymi, ale nie jedynymi wychowawcami swoich dzieci. Do nich więc należy prowadzenie z poczuciem odpowiedzialności pracy wychowawczej w ścisłej i czujnej współpracy ze strukturami cywilnymi i kościelnymi”.

Ambasador Zsofia Havasi, Stała Przedstawicielka Węgier przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, zaznaczyła, że „dzieci nie są tylko członkami społeczeństwa, ale ucieleśniają nasze nadzieje i wartości, a zatem potrzebują szczególnej ochrony i troski”. Podkreśliła, że „rodzina jest podstawową jednostką naszego społeczeństwa, w której wartości takie jak miłość, zaufanie i szacunek przekazywane są poprzez codzienne słowa i czyny”. W tym kontekście wezwała wszystkie podmioty międzynarodowe do zaangażowania się, podobnie jak czynią to Węgry, w ochronę rodzin, ponieważ „przyszłość naszych pokoleń zależy od rodzin, które dziś pielęgnujemy”.

„Rodziny odgrywają strategiczną rolę w społeczeństwie. Polityka publiczna powinna mieć na celu wspieranie rodzin w osiąganiu ich własnych celów i pokonywaniu wewnętrznych wyzwań – nigdy ich zastępować” – mówiła prof. Ana Vega Gutiérrez z Uniwersytetu La Rioja i dyrektor Katedry UNESCO podczas wydarzenia towarzyszącego. Podkreśliła fakt, że szczególnie w czasach kryzysu rodzice są najmocniejszym sojusznikiem, jakiego może mieć państwo. Rodziny muszą mieć dostęp do narzędzi umożliwiających im korzystanie z sieci społecznościowych, które mogą stanowić zagrożenie dla dzieci, takich jak dostęp do pornografii online.

Przewodniczący FAFCE, Vincenzo Bassi, zaznaczył, że samotność jest jednym z największych wyzwań, przed jakimi stoją obecnie rodziny. „Dlatego rodziny potrzebują wsparcia innych rodzin: aby osiągnąć prawdziwą odnowę społeczności, musimy budować sieci rodzin!”. Rodzice ponoszą pierwotną odpowiedzialność za edukację i dobrostan swoich dzieci, ponieważ znają ich indywidualne potrzeby lepiej niż ktokolwiek inny. Pełniąc również rolę pomostu między dziećmi a szkołami, rodzice muszą być uznawani za głównych interesariuszy systemów edukacji. Vincenzo Bassi podsumował: „Szkoły istnieją, ponieważ muszą służyć rodzinom”.

Wydarzenie zakończył Ignasi Grau, dyrektor generalny OIDEL, krótką anegdotą o czasach, gdy wszystkie szkoły były zamknięte z powodu pandemii COVID-19, a rodziny i rodzice odegrali najważniejszą rolę w rozwoju i edukacji dzieci.

Konferencja „Rodzina jako fundament: Aby rodzice decydowali o edukacji swojego dziecka” w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie została zorganizowana przez Federację Stowarzyszeń Rodzin Katolickich w Europie (FAFCE) we współpracy z Międzynarodową Organizacją na rzecz Prawa do Edukacji i Wolności Edukacji (OIDEL), Stałą Misją Zakonu Maltańskiego oraz Stałą Misją Stolicy Apostolskiej.

– Stoimy na stanowisku, że powrót Wychowania do życia w rodzinie do szkół jest konieczny m.in. z uwagi na znaczenie i ochronę rodziny jako podstawowej wspólnoty społecznej oraz dramatyczną sytuację demograficzną Polski – napisał zarząd Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia w liście przekazanym posłankom i posłom obecnej kadencji Sejmu RP.

Warszawa, dnia 11 września 2025 r.

Szanowna Pani Poseł RP
Szanowny Pan Poseł RP

Mając na uwadze dyskusję społeczną nt. wprowadzenia do szkół nowego przedmiotu Edukacja zdrowotna, pragniemy przekazać merytoryczne materiały na ten temat. Jednocześnie chcemy podkreślić, że przedmiot ten został wprowadzony kosztem nieuzasadnionej likwidacji przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie. Przedmiot ten był realizowany za zgodą rodziców i funkcjonował w polskich szkołach przez 25 lat. Miał on pozytywny wpływ na uczniów, co potwierdzały badania naukowe. Obecnie zabraknie w szkołach wielu nauczycieli tego przedmiotu, a tym samym przekazywanej przez nich pozytywnej wizji małżeństwa, rodziny, rodzicielstwa oraz zachowań prozdrowotnych.

Stoimy na stanowisku, że powrót tego przedmiotu do szkół jest konieczny m.in. z uwagi na znaczenie i ochronę rodziny jako podstawowej wspólnoty społecznej oraz dramatyczną sytuację demograficzną Polski.

Szczegółowo problemy związane z likwidacją przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie i powołania Edukacji zdrowotnej przedstawia opinia Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej.

W miejsce Wychowania do życia w rodzinie, wprowadzany jest przedmiot Edukacja zdrowotna, którego podstawa programowa w niektórych obszarach budzi uzasadnione zastrzeżenia i rodzi konflikty na linii szkoła – rodzice, przez co zmniejsza efektywność współpracy pomiędzy środowiskiem szkolnym, a rodzinnym m.in.: w zakresie działań na rzecz kondycji psychicznej dzieci i młodzieży. Przesyłamy też w załączniku broszurę autorstwa dr. Zbigniewa Barcińskiego: “Edukacja zdrowotna. Zmiana modelu edukacji seksualnej”. Zawiera ona m.in. analizę podstawy programowej edukacji zdrowotnej.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

List do posłanek i posłów do pobrania w formacie PDF.

Prezes Jakub Bałtroszewicz z wystąpieniem “Obrona życia poczętego na forum europejskim” oraz wiceprezes ks. Tomasz Kancelarczyk z wykładem “Godność życia poczętego” będą reprezentować Polską Federację Ruchów Obrony Życia na VII Dniach Godności Życia, które w dniach 5-6 września odbędą się w Białymstoku. Współorganizatorem wydarzenia jest należąca do PFROŻ Fundacja w Dobrym Tonie.

Jest to już VII odsłona, której głównym organizatorem jest Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich Oddział Podlaski. W tym roku dzieje się to wraz z Fundacją w Dobrym Tonie, która od kilkunastu lat szerzy kulturę chrześcijańską i wartości patriotyczne poprzez szeroko zakrojoną działalność kulturalną, m.in. projekcje filmowe oraz wykłady. Co więcej, współorganizatorem tego przedsięwzięcia zostało Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku, a jako partnerzy do akcji dołączył się szereg organizacji, odważnie stając w prawdzie.

Tegoroczna, siódma odsłona tego wydarzenia to międzynarodowa konferencja, którą otworzy kard. Gerhard Muller. Jest to dwudniowa duchowa uczta, którą została podzielona na dwie sesje: w piątek Dary Ojcostwa, Macierzyństwa i Rodziny oraz w sobotę: Wokół wartości ludzkiego życia. Wśród prelegentów usłyszymy m.in. prof. Bogdana Chazana, ks. prof. Tadeusza Guza, czy też ks. Tomasza Kancelarczyka z sukcesem prowadzącego szczecińską Fundację Małych Stópek. Pełny program dostępny jest na stronie internetowej wydarzenia: www.dnigodnoscizycia.info.

Konferencja podnosi tematy istotne dla kontynuacji istnienia naszej cywilizacji, takie jak m.in.: zapaść demograficzna, kwestię zaświadczeń psychiatrycznych i aborcji, opieki perinatalnej, czy też tzw. terapii daremnej. Tematyka konferencji w swoim założeniu dotyka tematów fundamentalnych dla istnienia społeczeństwa.

Wydarzenie jest bezpłatne, obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc.

„Dziękujemy Wam za wielkie zaangażowanie i ofiarną pracę edukacyjną dla dobra polskich dzieci. Służyliście ich rozwojowi osobistemu, przygotowując do podjęcia w przyszłości dojrzałych ról matki i ojca, małżeństwa oraz odpowiedzialnego rodzicielstwa” – napisała Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w Podziękowaniu nauczycielom przedmiotu „Wychowanie do Życia w Rodzinie”.

Już za kilka dni – 1 września br. – dzieci i młodzież rozpoczną nowy rok szkolny, w którym nastąpią poważne zmiany programowe. Zabraknie przedmiotu „Wychowanie do Życia w Rodzinie”, który był realizowany przez 25 lat, a jego oddziaływanie wielokrotnie oceniano jako bardzo pozytywne. Zabraknie też tysięcy nauczycieli tego przedmiotu w polskich szkołach oraz ich pozytywnego oddziaływania na młodych i zespoły nauczycieli. Na jego miejsce wprowadzany jest przedmiot Edukacja zdrowotna, którego podstawa programowa budzi uzasadnione zastrzeżenia, czego wyrazem są protesty w postaci manifestacji, pikiet czy tysięcy listów skierowanych do Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Jako nauczyciele „Wychowania do Życia w Rodzinie” zdobyliście wysokie kwalifikacje zawodowe i służyliście pozytywnemu, prorodzinnemu wychowaniu młodego pokolenia. Uczyliście, w jaki sposób tworzyć dobre relacje międzyludzkie, prawdziwie i odpowiedzialnie kochać oraz pozytywnie budować swoje przyszłe małżeństwo i rodzinę. Wasze odejście z polskiej szkoły jest olbrzymią stratą!

Dziękujemy Wam za wielkie zaangażowanie i ofiarną pracę edukacyjną dla dobra polskich dzieci. Służyliście ich rozwojowi osobistemu, przygotowując do podjęcia  w przyszłości dojrzałych ról matki i ojca, małżeństwa oraz odpowiedzialnego rodzicielstwa. 

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia, skupiającej 43 organizacje społeczne zaangażowane w ochronę rodziny i życia, pragniemy wyrazić wielki szacunek i podziękowanie za Waszą wieloletnią, ofiarną pracę na rzecz wychowania prorodzinnego, za autentyczną troskę o pozytywny rozwój uczniów oraz przygotowanie do tworzenia przez nich trwałej podstawowej wspólnoty społecznej, jaką jest rodzina.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

Podziękowania nauczycielom przedmiotu „Wychowanie do Życia w Rodzinie” do pobrania w formacie PDF.

“Komentując decyzję prezydenta Andrzeja Dudy o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, powiedział Pan, że „to głupota i złośliwość, i brak merytorycznych przesłanek”. Mając tę wypowiedź na uwadze, przesyłamy Panu w załączeniu pięć opinii prawnych, krytycznych wobec tej ustawy z uwagi na to, że narusza ona w kilku aspektach Konstytucję RP, z prośbą o zapoznanie się z nimi i wycofanie się ze swojego nieuzasadnionego osądu” – napisał zarząd Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia w liście otwartym do rzecznika prasowego rządu Adama Szłapki. 

Do listu załączono opinie prawne przygotowane przez dr. Bartłomieja Oszkinisa – eksperta ds. legislacji w Biurze Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji, radcę prawnego Szymona Gajdę, Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, radcę prawnego Artura Gontarczyka (dla PFROŻ) oraz stanowisko Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus”.

Warszawa, dnia 11 sierpnia 2025 r.

Szanowny Pan
ADAM SZŁAPKA
Rzecznik prasowy rządu

Komentując decyzję Pana Prezydenta Andrzeja Dudy o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, powiedział Pan, że “to głupota i złośliwość, i brak merytorycznych przesłanek”.

Mając tę wypowiedź na uwadze, przesyłamy Panu w załączeniu pięć opinii prawnych, krytycznych wobec tej ustawy z uwagi na to, że narusza ona w kilku aspektach Konstytucję RP, z prośbą o zapoznanie się z nimi i wycofanie się ze swojego nieuzasadnionego osądu.

Wśród tych załączonych dokumentów znajduje się również opinia Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu, która w pierwszym akapicie brzmi następująco: „1. Przedmiotowy projekt budzi wątpliwości natury konstytucyjnej w zakresie, w jakim może ograniczać uprawnienia przedstawiciela ustawowego małoletniego dotyczące tak otrzymywania informacji o stanie zdrowia dziecka, jak i wyrażania zgody na udzielanie mu świadczeń zdrowotnych”.

Warto zaznaczyć, że zarówno rozpatrująca tę ustawę Komisja Zdrowia, jak i wspierający ją minister zdrowia, nie przedstawili żadnej opinii prawnej, rozwiewającej wątpliwości, co do jej zgodności z Konstytucją RP. 

Trzeba też zauważyć, że nie była ona konsultowana z rodzicami, chociaż to ich obowiązki i prawa rodzicielskie ogranicza poprzez wprowadzenie tajnych, bez ich wiedzy i zgody, świadczeń opieki psychiatrycznej, dla małoletnich od 13 roku życia.

Z poważaniem
Jakub Bałtroszewicz – prezes PFROŻ
ks. Tomasz Kancelarczyk – wiceprezes PFROŻ
Grzegorz Nienartowicz – wiceprezes PFROŻ
Magdalena Bartoszewicz – członek zarządu PFROŻ
Maria Gondek – członek zarządu PFROŻ
Ewa Kowalewska – członek zarządu PFROŻ
Rafał Szczypta – członek zarządu PFROŻ

List otwarty do rzecznika rządu Adama Szłapki w formacie PDF

„Działania, mające na celu dobro dzieci i młodzieży, nie mogą być pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, zwłaszcza chronione przez Konstytucję RP. Dotyczy to przede wszystkim nieuzasadnionego, powszechnego ograniczania władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców w tak ważnej sferze, jaką jest ochrona zdrowia ich dzieci, w sytuacji niejasności przepisów, braku kontroli oraz arbitralności decyzji osób udzielających tych świadczeń. Prawidłowa ochrona zarówno praw dzieci, jak i praw oraz obowiązków rodziców, jest dla nas priorytetem” – napisała Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w liście z podziękowaniami dla prezydenta Andrzeja Dudy za skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego nowelizacji ustaw o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz o zawodach lekarza i lekarza dentysty, która miała umożliwiać osobom niepełnoletnim 13+ uzyskiwanie ambulatoryjnych świadczeń z zakresu psychologii bez zgody rodzica.

Szanowny Panie Prezydencie!

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia wyraża wielkie podziękowanie za skierowanie w dniu 5 sierpnia 2025 r. do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie kontroli prewencyjnej ustaw o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonych przez Sejm na posiedzeniu nr 37 w dniu 25 czerwca 2025 r.

Celem tych ustaw jest umożliwienie osobom małoletnim powyżej 13 roku życia, korzystanie ze świadczeń w zakresie opieki psychiatrycznej przez psychologa lub terapeutę bez zgody i wiedzy rodziców lub opiekunów prawnych. Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw i obowiązków rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności niepokojące jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzeń ministerialnych, brak sądowej kontroli tych decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich. 

Proponowane zmiany ustawowe mogą powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, utratę przez małoletnie dzieci więzi z własnym środowiskiem rodzinnym oraz pogłębiać ich osamotnienie, co jest sprzeczne z dobrem dzieci deklarowanym w uzasadnieniu do projektu ustaw.

Jesteśmy przekonani, że młodzież, gdy to jest potrzebne, powinna być otaczana właściwą opieką specjalistów i nie może być pozostawiana sama sobie. Nie można jednak akceptować takich rozwiązań, jak utajnianie kontaktów dzieci z lekarzami czy psychologami.

Działania, mające na celu dobro dzieci i młodzieży, nie mogą być pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, zwłaszcza chronione przez Konstytucję RP. Dotyczy to przede wszystkim nieuzasadnionego, powszechnego ograniczania władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców w tak ważnej sferze, jaką jest ochrona zdrowia ich dzieci, w sytuacji niejasności przepisów, braku kontroli oraz arbitralności decyzji osób udzielających tych świadczeń. Prawidłowa ochrona zarówno praw dzieci, jak i praw oraz obowiązków rodziców, jest dla nas priorytetem. 

Z wyrazami podziękowania i głębokiego szacunku

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

Podziękowania do prezydenta Andrzeja Dudy do pobrania w formacie PDF

– Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli. Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy – czytamy w apelu przekazanym przez zarząd Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie. PFROŻ prosi o odmowę podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją nowelizacji ustaw o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm 25 czerwca 2025 r. i bez zmian przyjętej przez Senat.

Szanowny Panie Prezydencie!

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia (dalej PFROŻ) z niepokojem przyjęła efekt prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r. Projekt ten, bez zmian został przyjęty przez Senat i przekazany Panu Prezydentowi.

Zdaniem Autorów ustawy, jej celem jest umożliwienie osobom niepełnoletnim po ukończeniu przez nie 13 roku życia, skorzystanie bez wiedzy i zgody rodziców lub opiekunów prawnych, ze świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, z dodatkowymi zastrzeżeniami przewidzianymi w noweli.

Tematyka projektu jest doniosła. Rację mają autorzy projektu, że dzieci i młodzież powinni być otoczeni opieką specjalistów – gdy to jest uzasadnione – i nie mogą być pozostawieni sami sobie. Z pewnością, wprowadzenie mechanizmów umożliwiających młodym ludziom skorzystanie z profesjonalnej pomocy, zasługuje na analizę. Nie może to być jednak działanie pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, a zwłaszcza te chronione przez Konstytucję.

W ocenie PFROŻ projekt ten obarczony jest wieloma wadami. Dostępne nam analizy prawne wskazują, że treść propozycji noweli narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności, zwłaszcza w zakresie ochrony praw rodziców.

PFROŻ podnosi istotne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji, argumentując, że występuje:

1. Ograniczenie praw rodzicielskich: Nowe przepisy ingerują w konstytucyjnie chronioną władzę rodzicielską, obejmującą m.in. decyzje o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji). Zgodnie z prawem, takie ograniczenia mogą być wprowadzone tylko na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia sądu, czego projekt nie spełnia.

2. Niejasność przepisów: Zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra. Tym samym ograniczenia konstytucyjnych praw są formułowane w akcie rangi podustawowej, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 Konstytucji.

3. Brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji: Projekt przyznaje osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.

4. Naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji): Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL faworyzuje małoletnich, którzy je posiadają. W praktyce wielu małoletnich nie spełnia tych wymogów, co może prowadzić do dyskryminacji i ograniczenia dostępu do świadczeń.

5. Wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku: Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania. Trybunał Konstytucyjny uznaje za dopuszczalne różnicowanie wiekowe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, a nie – jak w tym przypadku – w regulacjach dotyczących świadczeń powszechnych.

Wnioski PFROŻ:

Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności krytykowane jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzenia, brak sądowej kontroli decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich. PFROŻ opowiada się za wycofaniem projektu w obecnym kształcie.

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia prosi Pana Prezydenta o zapoznanie się z omawianym projektem, a także o odmowę jego podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z Konstytucją. Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli. Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy.

Mamy świadomość, że z tego konstytucyjnego prawa Prezydent może skorzystać jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. Jesteśmy jednak przekonani, że doniosłość tematyki, której projekt dotyczy, zasługuje na zastosowanie inicjatywy Prezydenta przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Liczymy, że nasze stanowisko zostanie podzielone przez Pana Prezydenta oraz Trybunał Konstytucyjny. Prosząc o uwzględnienie wniosku, przekazujemy wyrazy szacunku.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia
Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba

Treść apelu do prezydenta do pobrania w formacie PDF

„Projekt ten będzie powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektów” – czytamy w Stanowisku Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia nt. projektów ustaw ograniczających prawa rodziców.

Projekt ustawy z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r. wprowadza zmiany w dwóch aktach prawnych: ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zmiany dotyczą przede wszystkim możliwości uzyskiwania przez małoletnich (od 13 roku życia) określonych świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, bez zgody i wiedzy rodziców.

W swoim stanowisku pragniemy wskazać głównie na istotne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji, argumentując, że:

1. Ograniczenie praw rodzicielskich: Nowe przepisy drastycznie ingerują w konstytucyjnie chronioną władzę rodzicielską, obejmującą m.in. decyzje o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji RP). Zgodnie z prawem, takie ograniczenia mogą być wprowadzone tylko na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia sądu, czego projekt nie spełnia. Nadto z uzasadnienia projektu wynika, że nie przeprowadzono jego stosownych konsultacji z organizacjami rodziców czy sądami rodzinnymi, choć projektowane rozwiązania ich dotyczą. 
2. Nieproporcjonalność ograniczenia praw obywatelskich: Ustawa wprowadza generalne odstępstwo od zasady wymagającej zgody rodzica czy opiekuna prawnego, choć cel – poprawa dostępu do wsparcia psychicznego – mógłby zostać osiągnięty środkami mniej inwazyjnymi, takimi jak usprawnienie trybu pilnego w sądzie opiekuńczym czy wzmocnienie systemowych form pomocy rodzinie. 
3. Niejasność przepisów: Zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra. Tym samym ograniczenia konstytucyjnych praw są formułowane w akcie rangi podustawowej, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 Konstytucji RP.
4. Brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji: Projekt przyznaje osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.
5. Naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji RP): Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL różnicuje małoletnich, którzy je posiadają, z tymi, którzy nie spełniają tych wymogów.
6. Wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku: Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania. Trybunał Konstytucyjny uznaje za dopuszczalne różnicowanie wiekowe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, a nie – jak w tym przypadku – w regulacjach dotyczących świadczeń powszechnych.

Wnioski:

Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich ingerując nieproporcjonalnie w sferę praw obywatelskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. Projekt ten będzie powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektów.

Projekt przewiduje ograniczenie władzy rodzicielskiej wszystkich rodziców, mających dzieci w wieku 13-18 lat, w ważnej sferze dotyczącej zdrowia co jest bezpodstawne, ponieważ odsetek rodziców nie dbających o zdrowie dziecka jest ograniczony.

W przypadku uchwalenia przez Parlament RP opiniowanych projektów, wnosimy o skierowanie ich do kontroli Trybunału Konstytucyjnego.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas
ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek
Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia
Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna
Maria Gondek – Fundacja Fala Życia
Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska
Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba
oraz Antoni Szymański – Pro Ecclesia et Populo

Warszawa, dnia 8 lipca 2025 r.

Stanowisko do pobrania w formacie PDF